Op het namenmonument voor de vermoorde Joodse Winterswijkers komt de naam Sobibor 126 keer voor. Toch kennen maar weinig mensen het verhaal van dit vernietigingskamp uit de Tweede Wereldoorlog. Rosanne Kropman ging op zoek de sporen die dit kamp heeft achtergelaten. Op een bijzondere lezing in de Winterswijkse Jacobskerk werpt zij nieuw licht op het mysterie, dat Sobibor nog steeds is.

De bijzondere lezing over ‘Het donkerste donker’ in de kerk op de Markt wordt georganiseerd door boekhandel Kramer en de gemeente Winterswijk. Journalist Rosanne Kropman kleedt haar lezing aan met beelden en geluidsfragmenten. ‘Je ziet mij in die lezing langzaam ontwikkelen, van Nederlander met een gemiddelde Holocaustkennis naar iemand die Sobibor tot in detail tot zich heeft genomen. Ik vertel wat me daarbij opviel, maar ook mijn schok over deze plek – en natuurlijk over de mensen en de plekken die ik bezocht heb.’

In Sobibor werden vanaf 1942 in anderhalf jaar tijd meer dan 170.000 mensen vrijwel meteen na aankomst vergast. Het kamp lag in het uiterste oosten van het door Duitsland bezette Polen, vlakbij de grens met Oekraïne. Na een opstand van de gevangenen in oktober 1943 wordt het vernietigingskamp door de nazi’s gesloten en worden meteen alle sporen zo veel mogelijk uitgewist.

Vanaf 2014 wordt er op de plek van het kamp archeologisch onderzoek verricht. Onderzoeksjournalist Rosanne Kropman is erbij als archeologen de fundamenten van de acht gaskamers uitgraven. Ze gaat op zoek naar het verhaal van het kamp, spreekt de laatste overlevenden van de opstand en hun families, onderzoekt de verhalen van de daders. En ze ziet de moeizame omgang in Polen met het erfgoed van de Holocaust. In haar boek ‘Het donkerste donker – een geschiedenis van Sobibor’ legt zij die verhalen vast.

Winterswijk heeft een bijzondere band met Sobibor. Burgemeester Joris Bengevoord l legde vorig jaar oktober, op de jaarlijkse herdenking van de opstand, een steen voor kunstschilder Max van Dam. Al eerder waren middelbare scholieren uit Winterswijk bij die herdenking aanwezig.

De lezing ‘Het donkerste donker’ wordt donderdag 2 mei om 20 uur gehouden in de Jacobskerk op de Markt. Kaarten zijn vooraf à 10 euro te koop bij boekhandel Kramer aan de Wooldstraat in Winterswijk. Leden van de Bibliotheek Oost-Achterhoek krijgen €2,50 korting. Aanmelden kan via deze site.